با دقت در شرایط حاضر متوجه می شویم که فضای دوگانه ای شکل می گیرد که “ما” و “آن ها” در این فضا معنا دار می شود. یک “مایی” وجود دارد و یک “آن هایی” وجود دارد. یک آن هایی وجود دارد که اعمال، رفتار و تصمیمات شان علیه ما است. و یک مایی وجود دارد که باید خودش را در برابر آن ها، حفاظت بکند. شکل گیری چنین وضعیتی هم از سمت حکومت و هم از سمت مردم شکل گرفته است
فروزان آصف نخعی: دکتر محسن گودرزی، جامعه‌شناس و پژوهشگر برجسته ایرانی، سابقه فعالیتش در حوزه نظرسنجی و پژوهش در حوزه تغییرات اجتماعی، به کار با عباس عبدی در موسسه آینده نگر برمی گردد. او با انجام پژوهش‌های گسترده و نظرسنجی‌های متعدد، به تحلیل عمیق وضعیت اجتماعی ایران پرداخته است. او با استفاده از روش‌های علمی و آماری، به بررسی چالش‌ها، فرصت‌ها و تحولات اجتماعی در ایران پرداخته و نتایج تحقیقات خود را در قالب مقالات، کتاب‌ها و گزارش‌های پژوهشی منتشر کرده است. برخی از آثار او شامل کتاب تحولات فرهنگی در ایران، فرهنگ، توسعه و سیاست، ارزش‌ها و نگرش‌های شهری، صدایی که شنیده نشد، راز مانا دیدگاه‌ها، زندگی و آثار استاد آواز ایران است.
برخی محورهای اصلی پژوهش‌های گودرزی شامل بررسی میزان اعتماد اجتماعی در ایران پرداخته و عوامل موثر بر کاهش یا افزایش آن را تحلیل کرده است. نابرابری اجتماعی از دیگر محورهای آثار اوست . همچنین تحولات فرهنگی ایران در دهه‌های اخیر و تحلیل تغییرات ارزش‌ها، نگرش‌ها و سبک زندگی مردم ، بیکاری و بازار کار و تأثیر آن بر جوانان و جامعه ، و بررسی مشکلات حاشیه‌نشینی و نابرابری‌های شهری در ایران را مورد بررسی قرار داده است.
محسن گودرزی در خصوص رابطه مردم و حاکمیت نیز سخنرانی کرده که فیلم سخنانش در یوتیوب و جرعه منتشر شده است. سخنان او در باره رابطه‌ی مردم و حاکمیت از مهمترین دیدگاه های علمی در حوزه پژوهشی اش به شمار می رود. او در باره شرایط کشور می گوید: «شرایط کشور به گونه ای است که احتیاج مبرم به اصلاحات اقتصادی جدی دارد. ولی در عین حال موانعی وجود دارد که مانع از اعمال اصلاحات می شود. اصلاحات اقتصادی برای بهبودی وضعیت اجتماعی ضروری است و از طرف دیگر بهبود وضعیت اجتماعی هم برای اصلاحات اقتصادی نیز ضروری است.»
او تاکید می کند که اما « این دو در شرایط کنونی کشور به نحوی در کناریکدیگر قرار گرفته اند، که منتهی به دور تشدید شونده منفی منتهی شده اند، بر این اساس باید به شکل دیگری به مساله نگاه بیندازیم.»
این پژوهشگر حوزه تغییرات اجتماعی تاکید می کند: «به نظرم می آید که شرایط کنونی ما، ایران را وارد چرخه تشدید شونده منفی کرده به نحوی که شرایط اقتصادی مانع از بهبود شرایط اجتماعی می شود، و بالعکس شرایط اجتماعی هم مانع از بهبود وضعیت اقتصادی می شود.»
دکتر محسن گودرزی
او در ادامه با تاکید بر این که «بخش دیگری که به شکاف مربوط می شود، رابطه ای است که میان حکومت و مردم وجود دارد» افزود: « این رابطه مبتنی بر عواطف منفی و به عبارتی مبتنی بر ترس، نفرت، و کینه است. وقتی اکثریت بزرگی از مردم احساس می کنند که نمی شود از وضعیت انتقاد کرد، از حکومت می ترسیم، این موضوع نشان دهنده این است که یک رابطه عدم تعلق شکل گرفته و عواطف منفی بین مردم و حکومت میانجی شده است. یا این که اکثریت بزرگی احساس می کنند که حکومت به نظرات آنان توجه ندارد. و به عبارتی نوعی تحقیر اجتماعی را تجربه می کنند.»
گودرزی در ادامه «سپس با توجه به چنین وضعیتی» می گوید: « با دقت در شرایط حاضر متوجه می شویم که فضای دوگانه ای شکل می گیرد که “ما” و “آن ها” در این فضا رخ می دهد. یک “مایی” وجود دارد و یک “آن هایی” وجود دارد. یک آن هایی وجود دارد که اعمال، رفتار و تصمیمات شان علیه ما است. و یک مایی وجود دارد که باید خودش را در برابر آن ها، حفاظت بکند. شکل گیری چنین وضعیتی هم از سمت حکومت و هم از سمت مردم شکل گرفته است.»
این پژوهشگر اجتماعی در ادامه به پیامدهای شکل گیری ما و آن ها اشاره می کند و می گوید: « بر این اساس مردم به حکومت بی اعتماد هستند، و حکومت نیز به مردم بی اعتماد است. در نتیجه حکومت برای این که یک مجموعه ای از اهداف و کارها و خواسته های خودش را دنبال بکند، به دنبال سیاست های کنترل است. از این رو دارد منابع خودش را صرف می کند در کنترل و نظارت کردن برروی مردم.»
او تاکید می کند که «در این شکاف رخ داده که یک شکاف بزرگ بین دو بلوک است، اگر نخبگان را هم وارد بکنیم، این شکاف خیلی عمیق تر و گسترده تر خودش را نشان می دهد.»
گودرزی ادامه می دهد: «در این شکاف است که مردم رفتارها و تصمیمات حکومت را ارزیابی و تفسیر می کنند، و نسبت بهش واکنش نشان می دهند. به همین دلیل است که هر تصمیمی حتی اگر به لحاظ کارشناسی پذیرفته شده و منطقی باشد، از سمت مردم به طور معمول با سوء ظن مورد ارزیابی قرار می گیرد. در این جا بی اعتمادی را معادل سوء ظن بگیرید. به این معنا که جایی که اعتماد وجود دارد حسن ظن وجود دارد، جایی هم که بی اعتمادی وجود دارد سوء ظن وجود دارد. بنابراین در این فضای سوء ظن تفسیر می شود.»
بیشتر بخوانید:
اقتصاد در اختیار کسانی است که به نهادهای حاکم پاسخگو نیستند / بازی با آتش، در شرایط عادی نیستیم / چرا از توسعه موفق در دنیا درس نمی گیریم؟
استاد دانشگاه برکلی:کاهش قدرت اقتصادی و سیاسی مردم به فاجعه منتهی می شود / تامین سعادت مردم در تعادل میان قدرت جامعه و دولت
روایت میدری از اقتضائات امنیت در ایران / بدون توانمندسازی..
216216
سایر خبرها
مهران غفوریان در حال ساخت یک سریال همراه با رضا عطاران
