مهمان افتخاری شهر کوچک ماسکاتین با ۲۰۰ هزار نفر جمعیت که به‌عنوان پایتخت هندوانه جهان معروف است، شی جین پینگ، معاون رئیس جمهور چین بود. او وقتی سال ۲۰۱۲ به چین بازگشت از خاطراتش در ماکساتین، آن خانواده و دیدگاه مثبت شهروندان معمولی امریکایی به نیکی یاد کرد.
زینب اسماعیلی: شاید باورش سخت باشد که شی جین پینگ رهبر فعلی چین، در تور مخصوص مقامات چینی به امریکا رفته و چند شب در اتاق قدیمی پسر یک خانواده امریکایی خوابیده تا از سبک زندگی امریکایی اطلاع پیدا کنند.
سی سال بعد چین در نگاه مردم امریکا به چنان جایگاهی دست یافته بود که برای آمدن شی جین پینگ به شهر کوچک ماسکاتین در ایالت آیووا، طرفداران جمع شده بودند و پلاکاردهایی با علامت قلب بین آیووا و چین در دست گرفت‌بودند. اگرچه معترضان هم در بین آن جمعیت بودند.
مهمان افتخاری شهر کوچک ماسکاتین با ۲۰۰ هزار نفر جمعیت که به‌عنوان پایتخت هندوانه جهان معروف است، شی جین پینگ، معاون رئیس جمهور چین بود. او وقتی سال ۲۰۱۲ به چین بازگشت از خاطراتش در ماکساتین، آن خانواده و دیدگاه مثبت شهروندان معمولی امریکایی به نیکی یاد کرد.
روایت این دو سفر شی جی پینگ به امریکا در بخش ابتدایی کتاب «دولت‌ها چگونه پیروز می‌شوند؟» مطرح شده است. کتابی که به نقش دیپلماسی عمومی در تعاملات جهانی می‌پردازد. نحوه‌ای از دیپلماسی که امری فراتر از تبلیغات و امر روزانه دیپلماسی است. مثال آغازین کتاب به خوبی نشان می‌دهد که کشوری مانند چین چگونه به جایگاه فعلی در جهان دست یافته‌است. توجه به این روایت که یکی از مسیرهای دیپلماسی عمومی چینی را نشان می‌دهد، می‌تواند پاسخ این ابهام باشد که چطور با سیاست خارجی مهار چین توسط امریکا در یک دهه گذشته، مردم امریکا دنبال‌کننده سیاست ضد چینی نیستند.
کتاب «دولت‌ها چگونه پیروز می‌شوند؟» از روایت سفر شی جی پینگ این‌گونه نتیجه می‌گیرد؛ «رویداد اصلی در سال ۱۹۸۵ و بزرگداشت آن در سال ۲۰۱۲ اتفاق افتاد، زیرا افراد قدرتمند در پکن و واشنگتن دی سی به این درک رسیده‌بودند که مخاطب روابط بین‌الملل صرفا دولت‌ها نیستند. گاهی اوقات بهترین راه برای اجرای سیاست‌خارجی یک دولت، مشارکت با خارجی‌ها به صورت بی واسطه و رودر رواست. این نوع فعالیت‌ها در ایالات متحده به عنوان دیپلماسی عمومی شناخته می‌شود؛ دیپلماسی عمومی گوش دادن به طرف مقابل و تلاش برای توسعه درک متقابل در روابط است.»
کتاب «دولت‌ها چگونه پیروز می‌شوند؟» اگرچه با نگاهی تعریف محور به مفاهیم دیپلماسی عمومی آغاز می‌کند اما به سرعت به مصادیق این امر می‌رسد. از مصادیق تاریخی دیپلماسی عمومی که حتی در زمان جنگ با طبل و شیپور زدن دنبال افزایش اعتماد به نفس جبهه خود و از بین بردن اعتماد به نفس جبهه مقابل بودند تا ضرب چهره اسکندر مقدونی روی سکه‌ها از یونان تا هندوکش. نهایتا دیپلماسی عمومی در امریکا از پایان جنگ سرد تا راه‌اندازی فعالیتی مانند VOA که برای ما شناخته شده است.
نیکلاس جی کال، نویسنده کتاب و استاد دانشگاه لستر انگلیس، تاکید دارد که «تصویر، عنصر اساسی قدرت است.» و «دیپلماسی عمومی با تبلیغات متفاوت است.» از جمله تفاوت‌های جالب این دو مبحث که در این کتاب به آن پرداخه شده است این است که «دیپلماسی عمومی بر حقیقت استوار است اما تبلیغات با حقیقت گزینشی برخورد می‌کند/ دیپلماسی عمومی گوش می‌دهد تا یاد بگیرد اما تبلیغات گوش می‌دهد تا به هدف برسد و … »
کتاب «دولت‌ها چگونه پیروز می‌شوند؟» نوشته نیکلاس جی برنز با ترجمه مهسا جزینی و ستاره فتاحی کتابی روزآمد در مورد دیپلماسی عمومی کشورهاست. کتابی که اگر به درستی بخوانیم به نقطه ضعف جدی سیاست خارجی کشور خودمان نیز پی می‌بریم. این‌که چگونه سال‌ها از کار در این عرصه غافل بودیم و اکنون که در حال پرداخت هزینه هنگفت ضعف در دیپلماسی عمومی هستیم هم برنامه‌ای برای جبران و تکرار نکردن اشتباه نداریم.
مهسا جزینی مترجم کتاب که روزنامه‌نگار شناخته‌شده‌ای نیز هست، می‌گوید «هنگام ترجمه کتاب به خوبی به این واقعیت واقف شده که دولت‌ها چگونه از ابزار دیپلماسی عمومی در کنار دیپلماسی رسمی برای پیشبرد اهداف خود بهره می برند؟ اساس دیپلماسی عمومی یعنی ارتباط و اثرگذاری روی افکار عمومی، نه داخلی بلکه خارجی. یعنی یافتن زبان مردمان کشورهای دیگر. این که چطور تصویر مطلوب و درست‌تری از خود در ذهن مردمان جهان بسازیم تا کار دیپلماسی رسمی راحت تر و به سامان تر شود.»
نصرت‌الله تاجیک، دیپلمات در معرفی این کتاب در کانال شخصی اش نوشته «این کتاب نشان می دهد کشورهای توسعه‌یافته چقدر نسبت به این تصویر حساس‌هستند و چه سازوکارهایی برای ساختن و ارزیابی این تصویر در اختیار دارند. دیپلماسی عمومی چگونه تسهیل‌گر دیپلماسی رسمی و میانجی روابط دولت‌ها می‌شود؟»
تاجیک با روایت بخش اول کتاب {سفر شی جی پینگ به آویوا} توضیح‌می دهد که «فصل نخست کتاب با چنین شروعی، از همان ابتدا قصد دارد اهمیت ، لزوم و نقش دیپلماسی عمومی را به خواننده نشان دهد. نقطه‌ای که به جای دولت‌ها، ملت‌ها مهم می‌شوند.»
جی کال که استاد رشته مطالعات آمریکایی دانشگاه لستر انگلستان بوده، در مقدمه نوشته، این کتاب را به عنوان یک مرجع برای دانشجویان رشته دیپلماسی و دیپلمات‌های در حال تحصیل تهیه کرده است. او می‌گوید که بعد از حملات تروریستی۱۱ سپتامبر، ناگهان در دو سوی اقیانوس اطلس، دولت‌ها و دانشگاهیان به سرعت به حوزه دیپلماسی عمومی علاقه‌مند شدند. با این حال مخاطبان کتاب حاضر لزوما اکادمسین‌ها یا دانشجویان نیستند. روایت کتاب به گونه‌ایست که برای هر علاقه‌مند به حوزه سیاست خارجی، دیپلماسی و حتی تاریخ، خواندنی است.
خواندن این کتاب که توسط نشر پیله منتشر شده را به علاقمندان حوزه سیاست خارجی، سفرا و دیپلمات‌های کشور پیشنهاد می‌کنیم.
۳۱۱۳۱۴
