بورس تهران کجا، بازارهای سرمایه خاورمیانه کجا؟/ تفاوت در تریلیون دلار است

بر اساس جدیدترین گزارش سازمان بورس و اوراق بهادار، مجموع ارزش چهار نهاد اصلی بازار سرمایه ایران شامل بورس تهران، فرابورس ایران، بورس کالا و بورس انرژی در پایان دی‌ماه ۱۴۰۳ به ۱۲۳۲۴۴۳۶۱ میلیارد ریال رسید.

به گزارش خبرگزاری بیپ نیوز، روزنامه هم میهن نوشت:

جدیدترین گزارش فدراسیون جهانی بورس (WFE) منتشر شد. بر اساس گزارش ماه فوریه ۲۰۲۵ این نهاد، تعداد عرضه‌های اولیه  (IPO) در سراسر جهان به پایین‌ترین سطح در ۵ سال گذشته کاهش یافت؛ بیشترین کاهش را در مناطق آسیا-پاسیفیک و اروپا-خاورمیانه-آفریقا (EMENA) شاهد بودیم اما تعداد عرضه‌های اولیه در قاره آمریکا افزایش یافته است.

بر اساس این گزارش مناطق آمریکا و آسیا-پاسیفیک بالاترین حجم معاملات و ارزش بازار را داشتند، درحالی‌که اروپا-خاورمیانه-آفریقا در هر دو شاخص روندی کاهشی یافت. منطقه قاره آمریکا به بالاترین ارزش بازار خود در ۵ سال گذشته رسیده است که عمدتاً ناشی از افزایش سهام شرکت‌های فناوری است.

وجوه جمع‌آوری‌شده از طریق عرضه‌های اولیه سهام در مناطق قاره آمریکا و اروپا-خاورمیانه-آفریقا به ترتیب ۹۱ و ۶۱ درصد افزایش یافت. سرمایه جذب‌شده در سطح جهانی از طریق عرضه‌های اولیه عمومی در سال ۲۰۲۳ کاهش جزئی را ثبت کرد که عمدتاً به دلیل کاهش در منطقه آسیا-پاسیفیک بود، هرچند این منطقه شاهد عرضه اولیه گروه Midea، به عنوان بزرگترین عرضه اولیه عمومی در سطح جهان بود، اما باز هم کمترین میزان را در پنج سال گذشته ثبت کرده است. 

بر اساس این گزارش در سال ۲۰۲۳، این آی‌.پی.‌اوها ۱۶/۱۴ میلیارد دلار به بازار سرمایه اضافه کردند، در حالی که در سال ۲۰۲۴ این رقم به ۳۶/۴۰ میلیارد دلار رسید. از سویی در سال ۲۰۲۴ بورس‌های قاره آمریکا بیش‌ترین رشد را از نظر منطقه‌ای در جهان ثبت کرده‌اند. ارزش کل بورس‌های این قاره در این سال ۲۴/۵ درصد افزایش یافته، درحالی‌که ارزش کل بورس‌های آسیا پاسیفیک فقط ۱۰/۴ درصد رشد کرده است.

بازار سرمایه ایران

بر اساس جدیدترین گزارش سازمان بورس و اوراق بهادار، مجموع ارزش چهار نهاد اصلی بازار سرمایه ایران شامل بورس تهران، فرابورس ایران، بورس کالا و بورس انرژی در پایان دی‌ماه ۱۴۰۳ به ۱۲۳۲۴۴۳۶۱ میلیارد ریال رسید.

این گزارش می‌افزاید: ارزش بازار بورس تهران و فرابورس ایران ۱۲۲۰۹۱۹۸۷ میلیارد ریال است که نشان‌دهنده سهم عمده این دو بازار در ارزش کل بازار سرمایه است. از طرفی بررسی روند ارزش بازار از سال ۱۳۹۶ تا دی ۱۴۰۳ نشان می‌دهد که همواره بیش از ۹۰ درصد ارزش بازار سرمایه را بازار سهام تشکیل داده است، درحالی‌که سهم بازار اوراق بدهی کمتر از ۱۰ درصد بوده است.

بر اساس گزارش سازمان بورس و اوراق بهادار ارزش تجمیعی معاملات بورس‌، شامل بورس تهران، فرابورس ایران، بورس کالا و بورس انرژی در دی‌ماه سال جاری به ۲۰۲۵۷۱۴۷۹ میلیارد ریال رسید. 

بر همین اساس، اگر ارزش معاملات را نسبت به ماه مشابه سال قبل بررسی کنیم، بورس تهران ۱۴۱/۶ درصد، فرابورس ایران ۱۳۹/۶ درصد، بورس کالا ۵۹/۱ درصد و بورس انرژی ۱۵۰/۹ درصد رشد داشته است و در مجموع این چهار بورس نسبت به ماه مشابه سال قبل ۱۳۳ درصد رشد کرده‌اند.

طی ماه جاری از مجموع ۲۹۶۳۵۶۳۵ میلیارد ریال ارزش معاملات اوراق بدهی در فرابورس ایران، ۲۸۹۶۸۴۷۲ میلیارد ریال آن مربوط به ارزش معاملات در قالب عملیات بازار باز است.

در این گزارش سعی کرده‌ایم وضعیت فعلی بازار سهام ایران را با مشابه‌های منطقه‌ای آن بررسی کنیم. در حالی که بر اساس گزارش سازمان بورس و اوراق بهادار ارزش چهار بازار اصلی بازار سرمایه ایران در پایان دی‌ماه ۱۴۰۳ به ۱۲۳۲۴۴۳۶۱ میلیارد ریال رسید، این درحالیست که بورس اوراق بهادار عربستان (تداول) می‌گوید که ارزش بازار سهام منتشرشده در پایان سال ۲۰۲۴ بالغ بر ۱۰/۲ تریلیون ریال معادل (۲/۷ تریلیون دلار) بوده که نسبت به پایان سال قبل از آن ۹/۴۱ درصد کاهش داشته است. 

عربستان سعودی

بر اساس گزارش وب‌سایت ارقام، شاخص کل سهام تداول عربستان سعودی (TASI) ۶/۰ درصد یا ۷۰ واحد اضافه شد تا سال ۲۰۲۴ را با ۱۲۰۳۷ واحد به پایان برساند؛ درحالی‌که این رقم برای سال ۲۰۲۳ برابر با ۱۱۹۶۷ بود. این رقم بالاترین رقم در ۱۳ سال گذشته بود، در سال ۲۰۰۵ شاخص کل سهام تداول به رقم ۱۶۷۱۳ واحد رسید. 

عملکرد بازار سهام عربستان سعودی، که توسط شاخص اصلی بازار سهام در عربستان سعودی (TASI) نشان داده می‌شود، به‌عنوان یکی از قوی‌ترین عملکردهای بازار در کل منطقه منا (خاورمیانه و شمال آفریقا) ظاهر شده و در سال ۲۰۲۴ تا ۷/۵ درصد افزایش یافته است.

این نشان‌دهنده بهبود اقتصادی قوی کشور و اجرای موفقیت‌آمیز طرح‌های متنوع‌سازی اقتصاد عربستان سعودی بر اساس چشم‌انداز ۲۰۳۰ است. 

به‌رغم فشارهای اقتصاد کلان، بازار عربستان سعودی با حمایت از اصلاحات کلیدی و چشم‌انداز مثبت فرصت‌های سرمایه‌گذاری جهانی و داخلی به رشد خود ادامه می‌دهد.

مطابق با این روندها، تولید ناخالص داخلی عربستان سعودی در سه‌ماهه اول سال ۲۰۲۴ تا ۱/۴۰ درصد رشد کرد، رشدی که فراتر از انتظارات سازمان همکاری و توسعه اقتصادی (OECD) و گروه ۲۰ (G۲۰) بود؛ عربستان عضو گروه ۲۰ و علاقه‌مند به عضویت در سازمان همکاری و توسعه اقتصادی است.

کاهش بیکاری به پایین‌ترین سطح خود در سال‌های اخیر و نرخ تورم ثابت نشان‌دهنده ثبات اقتصادی مداوم کشور است. علاوه بر این، بازار تداول، بازار بورس اوراق بهادار عربستان سعودی، اصول اقتصادی قوی حاکم بر آن را تقویت کرده و این بازار را به یک مرکز حیاتی برای سرمایه‌گذاران داخلی و بین‌المللی تبدیل کرده است.

بر اساس گزارش «روندهای بازار سرمایه منطقه منا در ۲۰۲۵»  روند رو به رشد عرضه اولیه عمومی IPO ادامه دارد. تحلیلگران این گزارش بر این باورند که یکی از قابل‌توجه‌ترین تحولات در بازار سهام عربستان، افزایش عرضه‌های اولیه است.

بر این اساس جریان عرضه اولیه عمومی همچنان قوی است و ۱۲ مورد عرضه اولیه عمومی برای سه‌ماهه دوم سال ۲۰۲۵ برنامه‌ریزی شده است. این فهرست‌ها عمدتاً شامل شرکت‌هایی در بخش‌های فناوری و صنعتی هستند که همچنان محرک‌های اصلی رشد بازار را در اختیار دارند.

جدیدترین عرضه اولیه عمومی موفق رخ داده در تداول مربوط بود به Retal Urban Development که شاهد افزایش ۳۰ درصدی سهامش در اولین حضور خود بود. این امر نشان‌دهنده تداوم اعتماد سرمایه‌گذاران در این بخش است.

علاوه بر این، رشد بازار به دلیل فهرست‌های استراتژیک ارائه‌شده تقویت شده است، و سرمایه‌گذاران خارجی و داخلی از فرصت‌های موجود در بورس بهره‌برداری می‌کنند.

تحلیلگران بر این باورند که با بررسی بازار سهام عربستان مشخص است که استراتژی بلندپروازانه چشم‌انداز ۲۰۳۰ عربستان سعودی در حال به ثمر نشستن است. بازار شاهد جریان‌های سرمایه قابل توجهی‌ است؛ به‌ویژه در فناوری و انرژی‌های تجدیدپذیر، پروژه‌های فوق‌العاده بزرگی چون پروژه نئوم، و جام جهانی فوتبال ۲۰۳۴، در کنار زیرساخت‌های دیجیتال که اقتصاد عربستان سعودی را متحول می‌کنند بر رشد بازار سهام این کشور تاثیر قابل توجهی دارند. این بخش‌ها زیربنای رشد بلندمدت پایدار را پایه‌ریزی و تداول را به‌عنوان یکی از پویاترین و متنوع‌ترین بازارها در منطقه معرفی می‌کنند.

سرمایه‌گذاری خارجی نقش اساسی در رشد بازار عربستان سعودی داشته است. بر اساس گزارش «روندهای بازار سرمایه منطقه منا در ۲۰۲۵» در سال ۲۰۲۳، رقم دارایی‌های خارجی در بازار سهام عربستان سعودی از ۱۰۰ میلیارد دلار گذشت و روند صعودی آن در سال ۲۰۲۴ هم ادامه یافت.

این افزایش سرمایه‌گذاری خارجی ناشی از پایه‌های اقتصادی قوی، افزایش باز بودن بازار، و توسعه استراتژیک بخش‌هایی مانند فناوری، انرژی و املاک است. 

تلاش‌های این کشور برای جذب سرمایه بین‌المللی از طریق اصلاحات بازار و سهولت انجام کسب‌وکار در بازار بورس خود را نشان می‌دهد و تداول را به‌عنوان بزرگترین بازار سهام در جهان عرب با ارزش بازار بیش از ۲/۸ تریلیون دلار تقویت می‌کند.

بخش انرژی: آرامکوی عربستان سعودی همچنان بازیگر اصلی در بخش انرژی است و از ثبات قیمت‌های جهانی نفت سود می‌برد. سرمایه‌گذاری‌های استراتژیک این شرکت در زیرساخت‌های انرژی و نقش محوری آن در بازار جهانی انرژی، موقعیت آن را به‌عنوان یک پیشرو کلیدی بازار سهام عربستان مستحکم کرده است. 

بخش فناوری: جریان فزاینده سرمایه‌گذاری در بخش فناوری، به‌ویژه از طریق پروژه‌هایی مانند نئوم، آینده کشور را تغییر می‌دهد. این سرمایه‌گذاری‌ها از نوآوری، زیرساخت‌های دیجیتال و توسعه فناوری پشتیبانی می‌کنند و عربستان سعودی را به مقصد جذابی برای سرمایه‌گذاران فناوری جهانی تبدیل می‌کنند.

بخش انرژی‌های تجدیدپذیر: انرژی‌های تجدیدپذیر به عنوان بخشی از تلاش چشم‌انداز ۲۰۳۰ برای تنوع بخشیدن به اقتصاد و منبع درآمد و نیز کاهش وابستگی به نفت، شاهد افزایش سرمایه‌گذاری‌ها بوده است و بر عملکرد کلی بازار تاثیر مثبتی داشته‌اند.

«تداول» با ارزش بازار بیش از ۲/۷ تریلیون دلار بزرگترین بازار سهام در جهان عرب است.

امارات متحده عربی

بر اساس گزارش « MENA Financial Pulse» ارزش بازار سهام امارات متحده عربی به یک تریلیون دلار رسیده است و از بازارهایی مانند میلان و مادرید پیشی گرفته و خود را به‌عنوان یکی از بزرگترین بازارهای نوظهور-پس از چین و هند- در رتبه دوم قرار داده است.

بازار عرضه اولیه عمومی (IPO) در امارات همچنان به رشد خود ادامه می‌دهد. این بازار نشانه اعتماد سرمایه‌گذاران و پویایی اقتصادی آن است. تنها در سه ماهه سوم ۲۰۲۴، عرضه‌های اولیه عمومی امارات متحده عربی ۱/۱ میلیارد دلار سرمایه جذب کردند که نزدیک به ۷۰ درصد از کل سرمایه عرضه اولیه عمومی شورای همکاری خلیج فارس را تشکیل می‌دهد.

به‌عنوان مثال عرضه اولیه عمومی طلابات، زیرمجموعه اماراتی Delivery Hero آلمان، عرضه اولیه سهام خود را در بازار مالی دُبی (DFM) تکمیل کرده است. قیمت پیشنهادی نهایی ۱/۶۰ درهم به ازای هر سهم تعیین شد که در انتهای محدوده قیمتی اعلام‌شده قبلی قرار داشت و ۷/۵ میلیارد درهم افزایش یافت.

در انتهای سال ۲۰۲۴، طلابات تقریباً ۴/۶۶ میلیارد سهم فروخت که ۲۰ درصد از کل سرمایه سهام آن را تشکیل می‌دهد. ارزش بازار طلابات در زمان عرضه به بورس به ۳۷/۳ میلیارد درهم برابر به ۱۰/۱ میلیارد دلار رسید. سهام طلابات در چند دقیقه اول ۷/۵ درصد افزایش یافت و به ازای هر سهم ۱/۷۰ درهم معامله شد و در مجموع ۲۲۸/۳۷ میلیون سهم دست به دست شد.

بر اساس این گزارش عرضه اولیه عمومی طلابات نه‌تنها از نظر تقاضا و قیمت موفقیت‌آمیز بوده است، بلکه نشان‌دهنده قدرت رو به رشد کسب و کارهای فناوری و دیجیتال در بازار امارات است. این امر خود نشان‌دهنده اعتماد سرمایه‌گذاران به بخش‌های نوآورانه و با رشد بالا، به‌ویژه در حوزه تحویل غذا و فضای تجارت الکترونیکی است.

از دیگر عرضه‌های اولیه‌های قابل توجه می‌توان به موارد زیر اشاره کرد: 

گروه لولو: ۶/۳۲ میلیارد درهم از عرضه اولیه عمومی موفق خود جمع‌آوری کرد.

آموزش الف: ۵۱۵ میلیون دلار در بورس اوراق بهادار ابوظبی (ADX) جمع‌آوری کرد.

NMDC انرژی: ۸۷۷ میلیون دلار از عرضه اولیه عمومی خود به دست آورد.

کترینگ ADNH: ۸۶۴ میلیون درهم جذب و ۴۰ درصد از سهام خود را عرضه کرد.

عرضه‌های اولیه عمومی آینده: در سال ۲۰۲۵، انتظار فهرست‌های بیشتری از Alpha Data و Etihad Airways می‌رود و روند علاقه ورود سرمایه‌گذاران به این بازار بیشتر خواهد شد.

تحلیلگران بر این باورند که جریان‌های خارجی سرمایه‌گذاری در سال جاری روانه این بازار خواهد شد و درآمدهای قوی در انتظار بورس ابوظبی‌ است.

مالکیت خارجی سهام فهرست‌شده اماراتی امسال شاهد رشد ۲۰ درصدی بودند، دلیل این رشد اصلاحاتی است که برای افزایش سرمایه‌گذاری انجام شده است.

درآمدهای قوی شرکت‌ها در بخش‌های بانکی، املاک و مستغلات، و صنایع، عملکرد قوی بازار را تقویت کرده است. در این میان بخش فناوری امیدواری‌های بسیاری را به سمت خود جذب کرده است. سرمایه‌گذاری‌های فناوری و نوآوری در خط مقدم موفقیت بازار امارات متحده عربی هستند. از جمله این سرمایه‌گذاری‌ها می‌توان به سرمایه‌گذاری ۱/۵ میلیارد دلاری مایکروسافت در G۴۲ ابوظبی اشاره کرد. 

گروه راه‌حل‌های بلاک‌چین Phoenix، ۳۷۰ میلیون دلار جمع‌آوری و در بورس اوراق بهادار ابوظبی (ADX) کارش را آغاز کرد.

Space۴۲، که یک شرکت SpaceTech مبتنی بر هوش مصنوعی است، اخیراً تجارت در بورس اوراق بهادار ابوظبی (ADX) را آغاز کرده که باعث تقویت بیشتر نمایه بخش فناوری شده است.

تقویت بخش املاک و مستغلات مطابق معمول محرک کلیدی‌ است که غول‌هایی مانند عمار و آلدار رهبری آن را بر عهده دارند، اما نمی‌توان تاثیر بخش گردشگری پررونق و پروژه‌های زیرساختی را نادیده گرفت.

قطر

آمارها می‌گویند تولید ناخالص داخلی قطر در سه‌ماهه سوم سال ۲۰۲۴ تا ۲ درصد رشد کرد. شاخص بورس قطر(QSE) در آخرین روزهای سال ۲۰۲۴ با ۶۶.۹۱ واحد یا ۰/۷ درصد کاهش با ۱۰۴۵۸.۷۴ واحد بسته شد. ارزش بازار آن هم با ۰/۵ درصد کاهش از ۶۲۲.۵ میلیارد ریال قطر به ۶۱۹.۱ میلیارد ریال قطر افت کرد. 

اما با این حال پیش‌بینی می‌شود در قطر، ارزش بازار سهام در سال ۲۰۲۵ به ۱۷۳.۶۷ میلیارد دلار برسد. انتظار می‌رود که این بازار نرخ رشد سالانه ۰/۷۱ درصد (بر اساس نرخ رشد سالانه مرکب CAGR  سال‌های ۲۰۲۵-۲۰۲۶) را نشان دهد در نتیجه تا سال ۲۰۲۶ منجر به رسیدن به مبلغ کل ۱۷۴.۹۰ میلیارد دلار شود. 

در بازار سهام قطر، پیش‌بینی می‌شود که میزان معاملات تا سال ۲۰۲۶ به ۵/۱۵ میلیارد دلار برسد. بازار سهام قطر در حال حاضر شاهد افزایش علاقه سرمایه‌گذاران است که ناشی از بهبود اقتصادی قوی و طرح‌های متنوع‌سازی استراتژیک در بخش‌های کلیدی است.

سرمایه‌گذاران در بازار سهام قطر به طور فزاینده‌ای به سمت گزینه‌های سرمایه‌گذاری پایدار و مسئولیت‌پذیر اجتماعی گرایش پیدا می‌کنند که نشان‌دهنده آگاهی رو به رشد از عوامل محیطی، اجتماعی و حاکمیتی است. این تغییر تحت تأثیر جمعیت جوان‌تر این کشور است که ملاحظات اخلاقی را در کنار بازده مالی در اولویت قرار می‌دهند. علاوه بر این، همانطور که قطر به تنوع‌بخشی به اقتصاد خود ادامه می‌دهد، بخش‌هایی مانند انرژی‌های تجدیدپذیر و فناوری توجه‌ها را به خود جلب کرده و باعث ایجاد تغییر در استراتژی‌های سرمایه‌گذاری و تشویق چشم‌اندازهای بازار نوآورانه‌تر شده است.

مراکش

شاخص بازار بورس مراکش MASI، شاخص پیشرو بازار سهام مراکش، انعطاف‌پذیری ثابتی را نشان داده است و در سال ۲۰۲۴ تا به زمان تنظیم گزارش ۴/۵ درصد افزایش یافته است.

چنین عملکردی در بحبوحه چالش‌های اقتصادی جهانی ثبت شده است و توانایی مراکش را برای حفظ ثبات و رشد نشان می‌دهد. رشد بازار عمدتاً به عملکرد قوی بخش‌های ساخت‌وساز، بانکداری و مصرف‌کنندها نسبت داده می‌شود که همچنان به جذب سرمایه‌گذاران و پشتیبانی از اقتصاد رو به گسترش ادامه می‌دهد.

به‌رغم فشارهای خارجی، مانند روندهای تورم جهانی و عدم قطعیت‌ها و تنش‌های ژئوپلیتیک حاکم بر منطقه‌، بنیادهای اقتصادی مراکش با حمایت اصلاحات ساختاری و سرمایه‌گذاری‌های استراتژیک در حال انجام این کشور همچنان قوی هستند.

مسئولان مراکشی می‌گویند سری شاخص CSE مراکش چون نوری از ثبات در منطقه است و جریان ثابتی از سرمایه‌های محلی و بین‌المللی را جذب می‌کند.

در سال‌های اخیر دولت مراکش دست به اصلاحات اقتصادی گسترده‌ای زده است با هدف جذب سرمایه‌گذاری‌های لازم برای توسعه کشور. تعهد دولت مراکش به خصوصی‌سازی و اجرای سیاست‌های سرمایه‌پسند، محرک قابل توجهی برای رشد بازار سهام بوده است.

هدف این اصلاحات باز کردن فرصت‌های جدید برای سرمایه‌گذاران خارجی و داخلی است و همین امر مراکش را به مقصدی جذاب برای سرمایه‌گذاری تبدیل می‌کند.

علاوه بر این، انتظار می‌رود مشارکت اخیر با بانک جهانی و صندوق بین‌المللی پول دسترسی مراکش به راه‌های جدید تامین مالی را فراهم کرده و از توسعه اقتصادی و گسترش بازار حمایت بیشتری به عمل آورد.

رویکرد فعالانه دولت به سمت آزادسازی بازار و کاهش موانع تجاری، فضای رقابتی‌تری را در این کشور تقویت کرده و باعث رشد بیشتر در بازار سرمایه و اقتصاد واقعی می‌شود.

از جمله بخش‌های فعال در بازار سهام مراکش، می‌توان به این بخش‌ها اشاره کرد:

بخش بانکی: بازیگران کلیدی مانند Attijariwafa Bank و Bank of Africa درآمدهای بالایی را به ثبت رسانده‌اند که باعث افزایش اعتماد سرمایه‌گذاران به ثبات مالی و انعطاف‌پذیری مراکش می‌شود. رشد بخش مالی کلید عملکرد کلی بازار مراکش است که با وجود محیط تجاری مطلوب و تقاضای مصرف‌کننده در حال گسترش است.

رونق ساخت‌وساز: با اجرای پروژه‌های زیربنایی بزرگ، از جمله پروژه‌هایی که بر توسعه شهری و انرژی‌های تجدیدپذیر متمرکز هستند، بخش ساخت‌وساز شاهد رشد پایداری‌ است. انتظار می‌رود این رونق توسعه ادامه یابد و تقاضا برای سرمایه بیشتر شده و به افزایش ارزش بازار سهام مراکش کمک کند.

تأثیر جام جهانی ۲۰۳۰: انتظار می‌رود اعلام مراکش به‌عنوان میزبان مشترک جام جهانی فوتبال ۲۰۳۰ در کنار اسپانیا و پرتغال، تأثیر متحول‌کننده‌ای بر اقتصاد این کشور داشته باشد.

جام جهانی توسعه زیرساخت‌های قابل توجهی از جمله ساخت استادیوم‌ها، هتل‌ها و بهبود شبکه‌های حمل و نقل را تحریک خواهد کرد. این امر هم فعالیت اقتصادی کوتاه‌مدت و هم منافع اقتصادی بلندمدت به‌ویژه در بخش‌های ساخت‌وساز، گردشگری و کالاهای مصرفی ایجاد می‌کند.

از سویی انتظار می‌رود این رویداد سرمایه‌گذاری خارجی قابل توجهی را جذب کند و مراکش را به عنوان یک مرکز منطقه‌ای برای تجارت و بازرگانی به دنیا بشناساند.

سرمایه‌گذاری خارجی: موقعیت استراتژیک مراکش به عنوان دروازه‌ای بین اروپا، آفریقا و خاورمیانه سرمایه‌گذاری قابل توجهی را به‌ویژه از سوی سرمایه‌گذاران اروپایی و کشورهای خلیج فارس جذب کرده است.

بخش‌هایی مانند کشاورزی، انرژی و امور مالی حوزه‌های اصلی تمرکز سرمایه هستند. سرمایه‌گذاری‌های خارجی به‌طور فزاینده‌ای به سمت این بخش‌هایِ با رشد بالا هدایت می‌شود و اقتصاد را تقویت و از توسعه بیشتر بازار حمایت می‌کند. ارزش بازار سهام مراکش اکنون از ۶۵ میلیارد دلار فراتر رفته و این کشور را به سومین بازار بزرگ آفریقا تبدیل کرده است.

تحلیلگران بر این باورند که بازار سهام مراکش نشان قانع‌کننده‌ای از انعطاف‌پذیری و فرصت است. ثبت بالاترین سطح پنج‌ساله اخیر برای شاخص بازار بورس مراکش MASI، نه‌تنها توانایی کشور برای عبور از چالش‌های اقتصادی جهانی، بلکه اثربخشی اصلاحات تحت رهبری دولت و مشارکت‌های استراتژیک را موجب می‌شود. تمرکز مداوم بر خصوصی‌سازی، پروژه‌های انرژی‌های تجدیدپذیر و توسعه زیرساخت‌ها، مراکش را به عنوان یک ستاره در حال ظهور در چشم‌انداز مالی آفریقا معرفی کرده است.

۲۷۳۰۲

منبع اصلی خبر