چرا امریکا با روسیه مذاکره می‌کند و با ایران، نه؟

مذاکرات مستقیم آمریکا و روسیه در عربستان، برخی اظهارنظرها را دوباره فعال کرده است که چرا ایران، چنین کاری انجام نمی‌دهد و برخی نگرانی‌ها را به رسانه‌ها آورده که ممکن است در این مذاکرات، برخی مسائل ضدمنافع ایران هم انجام شود.

به گزارش بیپ نیوز روزنامه خراسان نوشت: اولا باید واقع‌بینانه گفت که وقتی دو صادرکننده اصلی نفت در کشور سومین صادرکننده نفت مذاکره می‌کنند، حتما مسئله نفت و به تبع آن ایران هم جزئی از موضوعات اصلی مذاکره است. پرونده کنترل چین که آن‎هم از جهاتی به ایران ارتباط دارد نیز حتما از موضوعات این پرونده است. لذا باید مراقب بود و از چارچوب بی‌نتیجه تفاهم‌نامه‌های ۲۵ ساله که عملا نفعی برای کشور نداشته بیرون آمد و همین الان قراردادهای روی زمین، استراتژیک و با مدت زمان حداکثر پنج ساله را با طرف روسی تعریف و به سرعت نهایی کرد تا از برخی مشکلات احتمالی بعدی جلوگیری نمود.

اما به سوال اصلی برگردیم؛ چرا ایران چنین مذاکرات مستقیمی را انجام نخواهد داد؟ جواب این سوال در واشنگتن است و نه تهران؛ ترامپ درباره جنگ اوکراین، گفته که جنگ باید متوقف شود و بخشی از خاک اوکراین به روسیه اعطا گردد. این نقطه آغازین گفت‎وگوهاست تا بعد درباره جزئیات و موضوعات مختلف دیگر مذاکره شود. اما درباره ایران گفته است که کل برنامه هسته‌ای برچیده شود، سلاح‌های متعارف و نامتقارن ایران (یعنی هر چیزی برای دفاع از خود) باید کنار گذاشته شود، برنامه فضایی و موشک قاره‌پیما از بین برود و محور مقاومت به صورت کامل نابود شود. یعنی نقطه آغاز مذاکرات را چنین خواسته‌های عجیب و استعماری قرار داده است. سپس در ازای این ها تنها این را به ایران می‌دهد که «اسرائیل آن ها را بمباران نکند». یعنی دیگر حتی از برنامه نفت دربرابر غذا هم سخن نمی‌گوید چه برسد به رفع تحریم. 

سوال این است که اساسا چرا ایران باید وارد چنین مذاکرات از قبل باخته‌ای شود؟ اساسا در چنین وضعیتی چگونه باید مذاکراتی را آغاز کرد که نقطه آغازش این‎جاست؟ چقدر باید در مذاکره خوب و کاربلد بود که از نقطه‌ «بمباران نشوید» به «تمام تحریم‌ها برداشته شود» برسیم؟ چگونه می‌توان خواسته‌های او را که معنایش «خلع سلاح» است، به «محدودکردن برنامه هسته‌ای» رساند؟ قطعا چنین چیزی ممکن نیست که بخواهیم سر آن پشت میز بنشینیم. ایران هم که تا زمان انتشار آن سند مکتوب، منتظر ماند ولی وقتی دید با چنین فرایندی نمی‌توان به نتیجه رسید، مذاکره را منتفی دانست. 

مسئله اصلی اما چیز دیگری است که دوستان قصد ندارند آن را بفهمند. آمریکا برای کنترل چین (که مهم‎ترین مسئله سیاست خارجی‌اش است) به روسیه نیاز دارد. بیش از سی درصد از انرژی چین از روسیه وارد می‌شود و ابزارهای بسیار دیگری در دست روس‌هاست. از طرف دیگر، جنگ اوکراین باید تمام شود تا آمریکا بتواند روی چین متمرکز شود. حال این‎که مسئله ایران دقیقا برعکس است. آمریکا برای پرونده چین، نیاز دارد تا ایران تضعیف شود و به کمک چین نرود. لذا یا باید استعمار شود (آن‎چنان که در فکت‌شیت ترامپ آمده) یا باید با فشارهای تحریمی به شدت ضعیف شود. 

از طرف دیگر، روسیه به اندازه سه برابر ایران، نفت برای صادرات دارد، لذا مذاکره با او قطعا اولویتی جدی به مذاکره با ایران دارد و امتیازاتی که به او داده می‌شود هم متفاوت است. روسیه در موضوع جنگ هم دست بالا را دارد. هم بخش بزرگی از خاک اوکراین را در دست دارند و هم این‎که هرلحظه ممکن است ارتش اوکراین از هم بپاشد. لذا قدرت پیرامونی هم متفاوت است. 
با این توضیحات مشخص می‌شود که وضعیت پیرامونی ما و روسیه متفاوت است. اما مهم‎تر از آن، نوع نگاه دولت ترامپ به موضوعات هم متفاوت است. مسئله اصلی این نیست که چرا کسی در تهران حاضر به مذاکره با تیم ترامپ نیست. مسئله این است که او چیزی روی میز گذاشته که اساسا غیرقابل مذاکره است.

21302

منبع اصلی خبر